Kahramanmaraş’ta yaşanan depremlerin ardından yapıların dayanıklılığı da tartışma konusu oldu. Uzmanlar, güçlendirme sistemlerinin uygulanması için yapının durumunun ve kullanılan malzemelerin değerli olduğunu söylüyor. İnşaat Yüksek Mühendisi Gülsun Parlar, İstanbul’da bodrum katlarda çok yaygın bir sorun olduğunu ve özellikle bu katlardaki demirlerin nemden dolayı paslandığını belirterek, “Bodrum katta bu hasar olduğu için sadece bodrum kat kolonlarının güçlendirilmesi ve sonra yukarı doğru devam eden 4-5 kata bir şey yapılmaması düzeni bozar” dedi.
6 Şubat günü saat 04:17’de Kahramanmaraş Pazarcık’ta 7,7 büyüklüğünde, aynı gün saat 13:24’te Elbistan’da 7,6 büyüklüğünde deprem meydana geldi. 11 ili etkileyen bu depremler büyük yıkıma neden oldu ve 40 binden fazla insan beton yığınları altında hayatını kaybetti. Sarsıntıların ardından binaların sağlamlığı da tartışma konusu oldu. Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) İnşaat Mühendisleri Odası Merkezi Yönetim Kurulu Üyesi İnşaat Yüksek Mühendisi Gülsun Parlar, bazı güçlendirme yöntemlerinden bahsetti ve uygun yapının, uygun güçlendirme uygulamasıyla depreme karşı dayanıklı hale gelebileceğini söyledi. İstanbul’da bodrumların rutubetten mustarip olduğunu belirten Parlar, bu hasardan dolayı sadece bodrumu güçlendirmeyip üst katları güçlendirmemenin yanlış olduğunu söyledi.
” TAŞIYICI SİSTEM BURULMA ETKİSİYLE KARŞILAŞABİLİR”
Binayı güçlendirirken bazı hatalarla karşılaştıklarını belirten İnşaat Yüksek Mühendisi Parlar, “Bina taşıyıcı sistemini bir bütün olarak ele alıp o şekilde güçlendirmek gerekiyor. Örneğin kolonlarınızdan birinde dayanım eksikliği var. Sadece o kolonu güçlendirdiğinizde bir anlamda taşıyıcı sistemin dizilişini yani simetrisini bozmuş olabilirsiniz.” Taşıyıcı sisteminiz birbirine yakınsa bir tarafı güçlendirip bozuyorsunuz. kolon ve kirişlerin yerleştirilmesi açısından simetrik düzenleme. Bu kez taşıyıcı sisteminiz burulma etkilerine maruz kalacaktır. Yüklendiğinde sarsıntı yaşamayan binalardan bahsediyorum.”
İSTANBUL’DA BODRUM KATLARINDA ORTAK BİR SORUN VAR
İstanbul’da bodrum katlarda çok yaygın bir sorun olduğunu ifade eden Parlar, “Özellikle bu zeminlerde nemden dolayı ve betonlar az geçirgen ise geçirimli olduğu için içindeki demir paslanıyor. Bunlara korozyon hasarı diyoruz. Güçlendirme. kat veya kat yükselmiş ise sadece alt kat kolonlarını güçlendirip daha sonra üst kata devam eden 4-5 kata herhangi bir işlem yapmamak bu yapının düzenini bozacaktır. zemin takviyeli.Bu yapının sallanma sırasında yukarıdan zarar görme ihtimali olacak.Bunlar çok ince şeyler. Güçlendirme teknikleri deneyimli inşaat mühendisleri tarafından tasarlanmalıdır. Ayrıca titiz ve kontrollü bir uygulama ile inşa edilmelidir.”
“UYGUN ŞARTLAR ALTINDA GÜÇLENMEK MÜMKÜNDÜR”
Binaları güçlendirmenin yanlış olduğunu, binalarda güçlendirmenin işe yaramadığını ifade eden Parlar, “Güçlendirilebilen binalar var, güçlendirilemeyen binalar var. Ne yazık ki bazı hocalarımız öyle sayılıyor. Son zamanlarda medyada halkımız tarafından çok inandırıcı bir şekilde güçlendirmenin işe yaramadığını, güçlendirmenin yanlış olduğunu ve bir depremde daha güçlendirmelerin tekrarlandığını söyledi.” Durum böyle değil. Bir binanın taşıyıcı sistemi donatıya uygunsa ve doğru uygulanırsa donatı kesin olarak çalışır. 1999 Düzce depreminden sonra sağlamlaştırılan binalara baktık. Bu yeni Düzce depreminde binalarda herhangi bir çizik olmadı. Çok iyi performans gösterdiler. Donatı bu yüzden çalışıyor.” Uygun koşullarda güçlendirme yapılabilir ama donatı maliyeti üretim maliyetinin üst yüzde 40’ının maksimum yüzde 50’sinin üzerine çıkarsa bu ekonomik olmaktan çıkar. Daha uygun hale gelir. Bazı binaların yıkılıp yeniden yapılması, mal ve mülk düşüncesinden dolayı kolay kolay yıkılıp yeniden yapılamaz. Bu nedenle belli bir malzeme kalitesi ve belli bir performans varsa mevcut yapının güçlendirilmesi kesinlikle mümkündür.”
“MALZEME KALİTESİ YAPININ YAŞINDAN DAHA ÖNEMLİDİR”
Bina güçlendirme yöntemlerinden biri olan karbon fiber uygulamasının tek başına yeterli olmayabileceğini ifade eden Parlar, “Tespit edilen eksikliklerin bir kısmını karbon fiber kullanarak gidermek mümkün. deprem anında büyük yer değiştirmeler, karbon fiber uygulaması tek başına yeterli değildir.Bu yapıya bir de perde eklemek gerekir.Tek başına yeterli olduğunu söylemek mümkün değildir.Eksikliği gidermek amacı ile kullanılmaktadır. Bir kolon veya kiriş elemanında yüklü olarak donatı ve etriye dediğimiz yatay donatıların güçlendirme yöntemlerine bütünü dikkate alarak, özelliklerini ve eksikliklerini anlayarak karar vermek gerekir.Uygulanabileceklerini söylemek mümkün değildir. n’nin uygulanabilmesi için betonun belli bir dayanıma sahip olması gerekir.Yani betonu çok kötü olan yerlerde uygulanması yanlış değildir.t kalitesi Binanın yaşından çok malzemesi önemli” dedi.
“YENİ VE SAĞLAM BİNALARDA DÖŞEME YAPILMASI TAŞIYICI SİSTEMİNE ZARAR VEREBİLİR”
İnşaat Yüksek Mühendisi Gülsun Parlar, bir yapıyı incelemek, yani depreme dayanıklılığını tespit etmek için tek işlemin karot işlemi olmadığını ifade ederek, “İnsanlar binalarına baktırmak istediklerinde bu işlemi sadece karot sanıyorlar. öyle değil o binanın projeleri bulunmalı bu projelere uygun yapılmalı binanın rölövesi bu işi yapacak mühendisler tarafından yapılmalı projeye uygunluğu kontrol edilmeli sadece bir kısmı karotlu sondajdır.Bu işi yapacak mühendislerin belirleyeceği elementlerden çok fazla olmayan karotların alınması ve karot boşluklarının uygun harçlarla doldurulması binaya büyük zarar verecektir.Fakat ben isterim belirtmek isterim ki maalesef bu acı günlerin panik havasıyla insanlarımız binamızı denetleyelim diye yeni binalarından çekirdek alma telaşı içindeler gerçekten yeni çok düzgün binalar var . Sistem personelinizi gereksiz yere israf etmeniz bence çok doğru değil. Daha önceki yıllarda inşa edilmiş bir bina incelenirken, sarsma yönetmeliğine göre muayene edildiğinde önceden belirlenmiş bir çekirdek sayısı vardır. Uygun bir şekilde bir mühendis gözetiminde çekirdek alınması mümkündür” dedi.
“BAĞLANTILI YERLERDE YAPAMAZSINIZ”
Sismik izolatör konusunun son dönemde tartışıldığını belirten Parlar, “Sismik izolatörü güçlendirme aracı olarak kullanmak mümkündür ancak yapı ve yapı sayısı çok azdır. Çünkü yapılması için belirli şartlar vardır. izolatör kullanmak.Bu boşluk varsa değerlendirilebilecek bir şeydir.zayıf yerlerde yapamazsınız.Ancak sismik izolatör ile güçlendirme için üst yapının bariz bir mukavemeti olması gerekir. Sadece altına sismik izolatör koyarak bir yapıyı güçlendirmeye yetmez, önlem almak gerekebilir” dedi.
– İstanbulhaberpalu.com.tr
