Çocuklar ‘sen değerlisin ama dünya senin etrafında dönmüyor’ şeklinde yetiştirilmeli.
Narsisizm gibi kişilik bozukluğu olan bireyleri tespit etmenin çok zor olduğunun altını çizen uzmanlar, bu konuda klinisyenlerin bile zorlandıklarını söylüyor. Narsist bireyin karşısındakini arafta bıraktığını belirten Uzm. Klinik Ps. Özgenur Taşkın, “Narsist bireyi elinizde tutacak kadar yakınsınız, bir ilişkiniz var ama gitmesi anlık. Çünkü onu her zaman yanınızda bulunduramazsınız, sürekli onu memnun etme arzunuz olabilir.” uyarısında bulunuyor. Çocuklara kendilerine değer vermeyi öğretirken, ‘evet değerlisiniz’ kavramını öğretmenin değerini de vurguluyor. , ama dünya senin etrafında dönmüyor’.
Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Hastanesi Uzm. Klinik Ps. Özgenur Taşkın, narsisistik kişilik bozukluğu olan bireylerin özellikleri ve ilgi alanlarına etkisi hakkında bilgi verdi.
Narsist insanlar, gerçekçi olmayan bir öz-değer duygusuna sahiptir.
Narsisizmin birçok tanımı olduğunu ancak narsisizm tanımlanmadan önce kaçınılması gereken bir bahis olduğunu belirterek sözlerine başlayan Uzm. Klinik Ps. Özgenur Taşkın, “Aslında narsisizm dediğimiz şey narsist kişilik yapısıdır. Bu bir kişilik organizasyonudur. İkiye ayırabiliriz, bunun bir hastalık boyutu var, bir de kişilik yapısı var. Ancak narsist insanların aslında tanrılaştırılmış ve gerçek dışı bir öz-önem duygusuna sahip olduklarını söyleyebiliriz.” söz konusu.
Narsistleri tespit etmek çok zordur
Narsisizm gibi kişilik bozuklukları olan kişileri teşhis etmenin çok zor olduğunun altını çizen Uzm. Klinik Ps. Özgenur Taşkın, “Klinikte bireyle yüz yüze geldiğimizde biz klinisyenler bile ‘Narsist özelliklere sahipsiniz’ diyemeyiz. Çünkü bu konuda belirteceğimiz kesin özellikler yoktur. Ancak kişilik özelliklerine baktığımızda; Hep kendini önemsiyorsa, kendi davranışını herkesinkinden üstün tutuyorsa, eleştirileri karşı tarafa yöneltiyorsa, çok manipülatif davranışlar sergiliyorsa, kendini hep ağır gösteriyorsa, başarılarını abartıyorsa, kendini hep haklı çıkarıyorsa, övgü bekliyorsa, başkalarını yetersiz görüyorsa, her zaman yetenekli, bunlar hep narsisizm izleridir. şeklinde konuştu.
“Pek çok yöneticinin asgari narsisizmi var”
Bu özelliklerden herhangi birine sahip bir kişinin ‘narsisistik kişilik bozukluğu’na sahip olduğunu söylemenin mümkün olmadığına işaret eden Taşkın, “Bu özellikler kişinin günlük aktivitelerini ve çalışmasını engelliyorsa ve içinde her zaman var olabileceğini düşünüyorsa kendisini överek bir ortamda ‘narsistik özellikler’ olduğunu söyleyebiliriz. Ancak bu her zaman bir hastalık değildir. Pek çok yöneticide asgari narsisizm mevcuttur. Çünkü narsisizmin o minimal düzeyi dediğimiz şey, kişinin kendi öz değerini karşı tarafa yansıtmasını da sağlar. Bu yüzden yönetme becerisine sahip olan insanlar, kendi değerlerinin biraz da olsa farkındadırlar ve aynı zamanda yansıtabilirler. Nefsin pahasına karşı tarafı rahatsız etmeyecek şekilde yansıtmak çok değerli. ‘Evet ben değerliyim ama sen de değerlisin’ konumunda bağlantıda olmak çok değerli.” söz konusu.
İlişkilerde narsist birey, diğer kişiyi belirsizlik içinde bırakabilir.
İlişkideki narsisizmin kitaplarda ve makalelerde çok fazla tartışılmasıyla ilişkilendirilen narsist birey, karşısındakini arafta bırakır. Klinik Ps. Özgenur Taşkın, “Narsist bireyi elinde tutacak kadar yakınsın, ilgi içindesin ama gidişi anlık. Yanınızda bulunduramadığınız, göremediğiniz, dokunamadığınız için, hep kendinize benzetmek isteyebilirsiniz. Doğal olarak durum böyle olunca narsist birey ‘Saçlarını uzat, daha güzel, etek giy’ der, çünkü kişi dikkat anlamında karşı tarafı tutmakta zorlanır ve hissedemez, ‘Tamam. şimdi saçımı uzatırsam tutabilirim’ veya ‘etek giyersem’. ‘Güzel olanın parasını ödeyebilirim’ niyeti gelişir ve narsist birey buradan beslenerek iki, üç, dört istediğinde bir, iki, iki istemeye başlar.” uyardı.
Çocukları çok fazla övmek narsisizmi teşvik eder
Kültürel olarak erkeklerin daha fazla övülerek yetiştirilmesinin narsisizmi desteklediğinin altını çizen Taşkın, “Çocukluk döneminde bireyler aslında benmerkezci hale geliyor. Ve bencillik hep ‘oğlum büyüksün, büyüksün, böylesin’ diye beslenip yüceltilince çocuk karşı tarafı öğrenemez. Empati becerilerini bile geliştiremez. Aslında empati kurabilme becerisi, benmerkezci bireylerde hiç bulunmayan bir beceridir. Zaten karşı tarafı anlamak için çaba sarf etmeye de gerek yok. Bu yüzden klinikte cinsiyetler arasındaki bu farklılıkları çok görüyoruz. Çocukluktan başlayan bir durum.” söz konusu.
Çocuklar ‘sen değerlisin ama dünya senin etrafında dönmüyor’ diye okutulmalı.
Narsisizmin yetiştirilme tarzından kaynaklanabileceği gibi kişilik yapısından da kaynaklanabileceğine dikkat çeken Taşkın, “Çocuklar dünyaya geldiklerinde aslında ben-merkezcidirler çünkü diğer merkezleri tanımazlar. Anne, baba veya çevredeki insanlarla daha az etkileşim vardır. Acıktığı zaman ağlıyor, tuvalete gidince altını değiştir diye ağlıyor… O an anne babasının işi var mı, ona bakabilir mi diye düşünmüyor. Anne babaların verdiği eğitim burada çok değerli. Evet çocuğa özsaygıyı öğretmek gerekiyor ama özdeğer verirken ‘evet değerlisin ama dünya senin etrafında dönmüyor’ kavramını öğretmek ve bilgilendirmek çok değerli.” o terimlerini kullandı.
Narsist insanlardan haberdar olmalı ve onları hayatımızdan çıkarmalıyız.
Narsist bireyle temas halinde olanların daha önce özgüvenleri yüksekken inançlarını kaybedebileceklerini belirten Uzm. Klinik Ps. Özgenur Taşkın sözlerini şöyle tamamladı:
“Acaba ben paranoyak mıyım, depresyonda mıyım, onun dediği gibi çirkin miyim? Ben bakılamayan biriydim ama o beni seviyordu, benim onun sevgisine ihtiyacım var mı?’ Bunun gibi niyetlere çok giriyoruz ve bu durumlarla klinikte çok karşılaşıyoruz. Dikkat edilmesi gereken nokta, böyle bir insanla karşılaştığımızda hatayı kendimizde aramak yerine o kişinin özelliğinin farkına varıp muhtemelen bir şekilde ona hissettirmeli ve hayatımızdan çıkarmalıyız.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
