23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramını kutlarız.
MESUT DEMİR
İNTERNET GAZETECİLERİ FEDERASYONU (IGF) GENEL BAŞKANI
23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı’nın önemi
Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı, ülkemizin ve KKTC’nin en kıymetli milli bayramlarından biridir. TBMM’nin açılış günü anısına Gazi Mustafa Kemal Atatürk tarafından çocuklara ikram olarak verilmiştir. 1920’de Ankara’da Büyük Millet Meclisi’nin açılması, Türk milletinin kendi kararlılığı ve kararıyla kurduğu yeni devletin tüm dünyaya ilanıydı. TBMM’nin 23 Nisan 1921’deki meclis toplantısında aldığı kararla, TBMM’nin açılış gününü yeni devletin ilk bayramı olarak Milli Gün ilan etti ve bu karar Resmi Gazete’de de ilan edildi. 2 Mayıs 1921 tarihli ve 13 sayılı (TBMM/Zabit Ceridesi, 23.4.1921). .
23 Nisan, Türkiye Cumhuriyeti’nin temelini oluşturan ulusal egemenlik ve bağımsızlığın ifade edildiği kıymetli bir gündür. Meclis bugün açıldı ve egemenlik hakkı milletindir. Yeni kurulan bu meclisle egemenlik milletin eline geçmiş ve meclis ülkeyi yönetecek ve yönetecek olan hükümeti bu meclisten çıkarmıştır. İşgal altındaki devletlere karşı milli orduyu kurmuş, bu meclisten seçilmiş hükümeti kurmuş ve Milli Mücadele’yi yürütmüştür. “Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir” sözü, bir yandan yeni başlatılan Milli Mücadele’nin gerekçesini, bir yandan da savaş sonrasında kurulmak istenen yeni devletin bağımsız, demokratik ve cumhuriyetçi yapısını, diğer taraftan. Egemenlik hakkının halkı oluşturan çeşitli sınıf, zümre, menfaat ve çıkarlara değil, milletin bütününe ait olacağı bu devlet biçiminde halk, egemenliğini “meclis”te kullanırdı. milletvekillerini kendileri için gerekli siyaseti seçecek ve uygulayacaklardı. Türkiye Büyük Millet Meclisinin Açılışı ve Milli Bayramın İlanı Mustafa Kemal ve arkadaşları, Türkiye Büyük Millet Meclisinin 23 Nisan 1920’de açılmasını sağlayarak, hiç vakit kaybetmeden, devleti demokratik ve anayasal bir yerde, parlamentonun kurulmasından tam dokuz ay sonra, 20 Ocak 1921’de ilk anayasanın kabul edilmesiyle sonuçlandı. 29 Ekim 1923’te Cumhuriyetin ilanından önce yürürlüğe giren ve Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk anayasası olarak kabul edilen 1921 Anayasası’nın birinci unsurunda; Kararda, egemenliğin kayıtsız şartsız millete ait olduğu ve yönetim şeklinin, halkın kendi servetini bizzat ve etkin bir şekilde yönetmesi esasına dayandığı belirtilmiştir. Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde kürsü arkasına “Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir” yazılı levha asıldı (Turhan, 2011, s. 1).
Türkiye Cumhuriyeti’nin temel idari yapısı milli egemenliktir. Hürriyetin, eşitliğin ve adaletin tek kaynağı, milletin sınırsız egemenliğidir. Çocuklarımız milletimizin geleceği ve aydınlık geleceğidir. Türkiye Cumhuriyeti’nin aydınlık geleceği, yarının büyükleri olan çocukların fikirleri ve çalışma azmiyle şekillenecektir. Meclisin toplanıp kurulmasıyla birlikte millet egemenliği fiilen hayata geçirilmiş ve yürürlüğe girmiş ve bu kıymetli ve anlamlı günde millet egemenliğini ilelebet koruyacak olan çocuklar Atatürk tarafından takdim edilmiştir. Bu bayram dünyada eşi benzeri olmayan iki farklı özelliği olan milli bayramdır. Bu iki kıymetli mesele milletimiz ve geleceğimiz, çocuklarımızdır (Dünya Bülteni, 2019, s. 1).
Ankara’da 1921 yılında kabul edilen 23 Nisan Milli Bayramı ve 1922 yılındaki ilk kutlamalardan itibaren çocuklar ön planda olmaya başlamıştır. Milli egemenliğe dayalı bir devlet biçimi olan Cumhuriyet, 29 Ekim 1923’te ilan edilmiş ve Cumhuriyet yönetiminde egemenlik yetkisinin Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde olduğu ve bu yetkinin Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde olacağı ortaya konulmuştur. yürütme organı (Bakanlar Kurulu ve Cumhurbaşkanlığı) ve bağımsız yargı aracılığıyla yürütülür.
Bütün milletler kendi geleceklerine önem vermek zorundadır. Bu anlayışın gereği olarak ilk uygulama Uluslararası Çocuk Derneği tarafından 1924 yılında yayınlanan ve 26 Eylül 1924 tarihinde toplanan Uluslararası Çocuk Hakları Beyannamesi’dir, Dörtkol, F./Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 2023 22( 1) 145-158 154 üye ülke. Birleşmiş Milletler Genel Konseyi’nin oyuyla kabul edildi. Birinci Dünya Savaşı’ndan sonra Milletler Cemiyeti kurulmuş ve 1928’de Mustafa Kemal’in imzası “Uluslararası Çocuk Hakları Beyannamesi’nin Cenevre Beyannamesi” başlıklı belgede yer almaktadır. Bu konudaki ikinci uygulama, Birleşmiş Milletler Ligi’nin 1948 tarihli Kozmik İnsan Hakları Beyannamesi’nin 25-26. maddeleridir. Bu tarihte çocukların sorunlarıyla ilgilenen Uluslararası Çocuk Koruma Kuruluşları Birliği, bu iki unsur doğrultusunda yedi unsurdan oluşan Cenevre Çocuk Hakları Beyannamesi’ni oluşturmuştur. Bu yedi maddelik belge 20 Ekim 1959 tarihinde 10 sayı halinde düzenlenmiştir. Bu beyannamelerle birlikte uluslararası düzeyde çalışan kuruluşlar da kurulmuştur. Birleşmiş Milletler Genel Kurulu kararıyla 11 Aralık 1946 tarihinde üye ülkeleri de içine alarak kurulan ve anlamı “Birleşmiş Milletler Uluslararası Acil Durum Çocuk Destek Fonu (UNICEF)” olan “Uluslararası Çocuk Esirgeme Kurumları Birliği” kuruluşlar arasında yer almaktadır. en değerlidir (Akın, 1997, s. 94-95). (Hürriyet, 2017; UNICEF, 2017)
5 1979 yılının Uluslararası Çocuk Yılı ilan edilmesinin ardından Türkiye Radyo Televizyon Kurumu (TRT) tarafından Uluslararası 23 Nisan Çocuk Bayramı uygulamaya konulmuş ve bu bayram uluslararası boyuta taşınmıştır. Bu anma etkinliklerine halen yabancı ülkelerden çok sayıda çocuk milli kıyafetleriyle katılmakta, çeşitli oyunlar ve gösteriler yapılmakta, okullarda gösteriler, törenler ve çeşitli etkinlikler gerçekleştirilmektedir. Atatürk’ün 23 Nisan 1933’te kendi uygulamasıyla başlayan çocukları göreve alıp makamı onlara devretme âdeti, çocukların devlet kurumlarının başındaki makamlara intikal ettirildiği bir uygulama ile halen sürdürülmektedir. kısa bir süreliğine (Aslan, 1982, s. 581).
1970’li yıllardan itibaren 23 Nisan Çocuk Bayramı tüm halk tarafından coşkuyla kutlanan, yediden yetmişe toplumun tüm kesimleri tarafından benimsenen ve kutlanan bir bayram olmuştur. Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde düzenlenen törenlere çocukların katılımı sağlanarak çocuklar Meclis’e davet edilmekte, Meclis’in tüm faaliyetleri ve kanunların nasıl yapıldığı hakkında bilgilendirilerek Meclis çatısı altında düzenlenen törenlerle bayram kutlanmaktadır. . UNICEF’in dünyadaki çocuk sorunlarına çözüm bulmak amacıyla 1979’u Uluslararası Çocuk Yılı ilan etmesiyle, bu günün aynı zamanda Dünya Çocuk Günü olarak anılması öngörülmüştür. Türkiye’de bu konuda öncü rolü üstlenmek istedi ve 17 Nisan 1978’de yetkililer tarafından her yıl büyük bir coşkuyla kutlanan 23 Nisan’ın Dünya Çocuk Bayramı olarak kutlanması konusu Birleşmiş Milletler’e önerildi. . Ancak Batılı ülkeler 02 Ekim tarihini, sosyalist ülkeler ise 1 Haziran tarihini tercih ettiklerini iddia ettiler. Batılı ve sosyalist ülkelerin kutlama tarihlerine itirazları ve bu tarihlerde başka programlarının olması nedeniyle uygun öneri kabul edilmedi. Türkiye bu konudaki çabalarını bu şekilde sürdürmüş, 1979 yılından bu yana anma etkinlikleri uluslararası boyuta taşınmış ve uygulamaları yapılmış, basın ve medya aracılığıyla tüm dünya ülkelerinin bu bayram hakkında bilinçlendirilmesi sağlanmıştır. Aslan, 1982, s.576-592).
Türkiye’nin bu konudaki talep ve talepleri “UNESCO Türk Milli Komitesi” Uluslararası Eğitim Bürosu başkanı tarafından dile getirilmiştir. Nations International Children’s Acil Durum Fonu) Misyonu, temel ihtiyaçlarının karşılanmasına yardımcı olmak ve çocuklara kapasitelerini tam olarak gerçekleştirmeleri için fırsatlar sağlamaktır. Dörtkol, F. / Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 2023 22(1) 145-158 155 genel kurulda yeniden gündeme getirildi. Yine aynı şekilde Meclis Başkanlığı, Dışişleri Bakanlığı aracılığıyla 21 Ağustos 1979’da BM Genel Konseyi’ne teklifte bulunmuştur. Bu konu Kasım 1979’da Türkiye’nin oradaki Büyükelçisi aracılığıyla Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nda da dile getirildi. BM Genel Kurulu böyle bir kararı kabul etmek için herhangi bir olumlu çaba veya çaba göstermedi. Öte yandan Türkiye, Çocuk Bayramı kutlamalarında ilk dönem olduğu için resmi bir karar olmaksızın fiilen uygulayarak ve bu bayramın adını uluslararası düzeyde duyurarak amacına kısmen ulaşmıştır. Son olarak bu tarih Birleşmiş Milletler Teşkilatı ve uluslararası düzeyde resmi olarak olmasa da dünyanın birden fazla ülkesi tarafından Uluslararası Çocuk Günü olarak kabul edilmiştir (Akın, 1997, s. 95-96). 1975 yılından bu yana kutlamalara katılan TRT Kurumu, çocuklarla ilgili programlara önem vermiş ve bu programları hafta boyunca yayınlamıştır. 23 Nisan 1978’de Meclis’te yapılan törenlere üye sayısı kadar çocukların katılması kabul edildi. Her yıl 40 ülkenin çocuklarının katıldığı anma etkinliklerine 1979 yılından bu yana yaklaşık 120 ülke katıldı. UNICEF’in 1979’u Uluslararası Çocuk Yılı ilan etmesinden sonra bu bayram uluslararası bir nitelik kazanmıştır. 23 Nisan 1979’da Ankara ilkokul temsilcilerinin katılımıyla Meclis’te başlayan bu uygulama, 1980 yılında ülkenin bütün illerinden çocukların katılımıyla “Ulusal Çocuk Meclisi”nin oluşturulmasıyla gerçekleştirilmiştir (Aslan, 1982). , s. 589). Bu tarihte TRT komşu ve yabancı ülkelerden çocukları anma törenlerine davet etmiş ve Çocuk Bayramı ilk kez uluslararası anlamda ve düzeyde kutlanmıştır. TRT’nin bu konudaki faaliyetleri günümüze kadar büyüyerek ve artarak devam etmiştir. 1980 sonrası tatilin adının değişmesi açısından değerli bir dönüm noktası olmuştur. 23 Nisan resmi kayıtlardaki adı Ulusal Egemenlik Günü olduğu ve halk arasında Çocuk Bayramı olarak anıldığı için resmi kayıtlarda birleştirilmesi 1980 yılından sonra olmuştur. 1981 yılında yapılan yasal değişiklikle bu tarihe kadar büyük bir eksiklik giderilmiş ve 23 Nisan gün ve tarihinin adı 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı olarak değiştirilmiştir (Resmi Gazete, 1981, sayı; 2429). Bu kararla 23 Nisan’a resmi ada ve statü verildi (Akın, 1997, s. 93). Danışma Meclisi ayrıca 23 Nisan 1982’de anma etkinlikleri için özel bir gündemle toplandı. 23 Nisan 1985’te TBMM ve TRT’nin etkinliklerine otuz dört ülkeden farklı din, dil, renk ve kültürden çocuklar katıldı (Akın, 1997, s. 93). Ankara’da tanışan bu çocuklar kısa sürede kaynaştı, karşılıksız bir sevgiyle kucaklaştı ve dünyanın çeşitli coğrafyalarından gelen bu çocuklar bir bütün oldu. Tek bir sevgi kalbi oluşturdular ve saflığın, saflığın, hoşluğun ve insanlık bedelinin bir örneği olarak dünyanın tüm milletlerine barışı sembolize ettiler. Bu bayram Türk çocuklarının 23 Nisan’ı dünya çocuklarına armağan ettiği, dostluğun, kardeşliğin, sevginin paylaşıldığı bir gün olmuştur. Atatürk’ün himaye ve desteğinde Himaye-i Etfal Cemiyeti ve uzun yıllar başkanlığını yürüten Kırklareli Milletvekili Fuad Umay, 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı’nın ortaya çıkmasında büyük emek sarf ettiler. ve bir çocuk günü olarak algılanması. , öneriler ve çabalar olmuştur (Akın, 1997, s. 93). Türkiye Radyo-Televizyon Kurumu ve Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin değerli çaba ve çabaları ile 23 Nisan Çocuk Bayramı’nın gelecekte tüm ülkeler tarafından kabul edilip kutlanacağına şüphe yoktur. Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin açılışının ilk yılından itibaren kutlanmaya başlayan Çocuk Bayramı ve Çocuk Bayramı kutlamaları tüm yurtta büyük bir coşkuyla anılsa ve kutlansa da Türkiye’de hala çocukları anma günü yok. uygarlığın beşiği olarak adlandırılan gelişmiş ülkeler. Ülkelerarası Çocuk Esirgeme Kurumları Birliği, özellikle Avrupa ülkelerinde çocuk hakları ile ilgili yapılan çalışmaları ve bu konudaki gelişmeleri takip ederek, Dörtkol, F. / Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 2023 22(1) 145-158 156 tüm Ülkelerin Çocuk Esirgeme Örgütlerine duyuru yaparak her ülkenin yılın en az bir gününü “Çocuk Bayramı” olarak kabul etmesini ve çocukların sorunlarına eğilmelerini istemiştir (Aslan, 1982, s. 592). -593). 1954 yılında Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nda alınan bir kararla tüm ülkelerin kendilerine uygun bir günü çocuk bayramı olarak belirlemesi, belirlenen günün de uluslararası çocuk günü olarak kutlanması ve her ülkenin bu günü çocuk bayramı olarak kutlaması gerektiği belirtilmiştir. 1956’dan beri belirlenen günü anıyoruz. O zamandan beri UNICEF, BM’ye üye devletlere ve kuruluşlara bu durumu teşvik eden açıklamalar ve yayınlar gönderiyor. UNICEF’in tüm çabalarına rağmen Türkiye’de çok önemli milli bayramlar haline gelen ve çeşitli törenlerle anılan Çocuk Bayramı ve Çocuk Haftası adı altında yapılan kutlamalar dışında 1979 Dünya Uluslararası Çocuk Yılı’na kadar diğer ülkelerde herhangi bir ilerleme kaydedilememiştir. anma etkinlikleri. 23 Nisan, Atatürk’ün kendi deyimiyle “Bu bayramı çocuklara hediye edeceğim, geride kalmayacağım” dediği, çeşitli etkinliklerle kutladığımız, Türkiye’de temel bir gelenek haline gelen 23 Nisan’dır.
